Mikroişlemci ve Mikrodenetleyici Farkı

Eray Kösebalaban

Mikrodenetleyici ve mikroişlemcinin her birinin birbirine benzemesine karşın, bu iki devre elemanı arasında büyük farklılıklar görünmektedir.

Mikroişlemci, nerede bir uygulamada kullanıldıysa orada önceden görev tanımlanmayan bir kullanıcı tarafından atanması sağlanır. Görevin sabit olmadığı, kullanıcıya bağlı olduğu bilgisayarlarda, cep telefonlarında, video oyunlarında, TV’lerde vb. kullanılır. Genel olarak; mikroişlemci yoğun işlem gerektiren yerlerde kullanılır. Bir dizüstü bilgisayar mikroişlemci olarak karşımıza çıkar. Dizüstü bilgisayar medya akışı, simülasyon, görüntü düzenleme, webde gezinme, oyun oynama, belge oluşturma ve birçok işlem için kullanılır.

Mikrodenetleyici, belirli bir görev için tasarlanmıştır. Program bir kez MCU çipine yerleştirildikten sonra kolayca değiştirilmeyip yeniden oluşturmak için özel araçlara ihtiyaç duyulur. Mikrodenetleyicinin işlemi uygulamasına göre sabitlenir. Bu nedenle, mikrodenetleyiciye verilen girdiyi temel alarak bir miktar işlem yapar ve önceden tanımlanmış sonuçları çıktı olarak verir. Giriş kullanıcı tarafından verilebilir veya sensörler tarafından verilebilir. Çamaşır makinesi, mikrodalga fırın, zamanlayıcı vb. Birçok elektronik cihazda kullanılır. Bu ekipmanlarda işlem önceden tanımlanıp, ön tanımlı çıktı vermek için için kullanıcıdan bazı girdilere ihtiyaç duyulur.

Mikroişlemci yalnızca bir Merkezi İşlem Biriminden(Central Processing Unit-CPU) oluşurken mikrodenetleyici, tümü tek bir çipe entegre edilmiş bir CPU, Bellek, G/Ç içerir.
Mikroişlemci bilgisayarlarda kullanılırken mikrodenetleyici gömülü bir sistemde kullanılır. Mikroişlemci, RAM, ROM ve diğer çevre birimlerine arabirim sağlamak için harici bir veri yolu kullanır, diğer yandan Mikrodenetleyici, dahili bir kontrol veri yolu kullanır.
Mikroişlemciler Von Neumann modelini temel alır Mikrodenetleyiciler Harvard mimarisini temel alır.
Mikroişlemci, üretmek için çok sayıda işlemle karmaşık ve pahalıdır, ancak mikrodenetleyici, üretmek için daha az işlemlerle ucuz ve basittir.
Mikroişlemciler bir bilgisayar sisteminin kalbidir, mikrodenetleyiciler ise gömülü sistemlerin kalbidir.
Mikroişlemci yalnızca bir işlemci olduğu için bellek ve G/Ç bileşenlerinin harici olarak bağlanması gerekir. Ancak mikrodenetleyici bir işlemciye sahip olduğu için dahili bellek ve G/Ç bileşenlerine sahiptir.
Mikroişlemcilerde bellek ve G/Ç harici olarak bağlanmalıdır, bu yüzden devre genişler. Ancak mikrodenetleyicide bellek ve G/Ç dahili olduğu için devre küçüktür.
Mikroişlemciler kompakt sistemlerde kullanılamazken, mikrodenetleyiciler kullanılabilir. Ayrıca mikroişlemcilerin, mikrodenetleyicilere göre maliyeti daha yüksektir.
Mikroişlemcilerde harici bileşenler nedeniyle toplam güç tüketimi yüksektir. Bu nedenle, piller gibi depolanmış güçle çalışan cihazlar için ideal değildir. Mikrodenetleyicilerde güç tüketimi düşük olduğu için piller ile kullanılabilir.
Mikroişlemcilerin çoğu güç tasarrufu özelliklerine sahip değildir. Ancak mikrodenetleyicilerin çoğu güç tasarrufu modu sunar.
Mikroişlemciler daha az sayıda register’ı vardır, bu nedenle daha fazla işlem bellek tabanlıdır. Mikrodenetleyicinin ise daha fazla register’ı vardır ve bu nedenle programların yazılması daha kolaydır.
Mikroişlemciler çip üzerinde RAM, ROM, Giriş-Çıkış birimleri, zamanlayıcılar ve diğer çevre birimleri yoktur. Mikrodenetleyiciler tek bir çip üzerine gömülü RAM, ROM ve diğer çevre birimleri ile birlikte bir CPU’ya sahiptir.
Mikroişlemciler RAM, ROM ve diğer çevre birimleriyle arabirim oluşturmak için harici bir veri yolu kullanır. Mikrodenetleyiciler ise dahili bir kontrol veriyolu kullanır.
Mikroişlemci tabanlı sistemler, içerdiği teknoloji nedeniyle çok yüksek hızda çalışabilir. Mikrodenetleyici tabanlı sistemler, mimariye bağlı olarak 200 MHz veya daha fazla çalışır.
Mikroişlemcilerde çok sayıda veriyi işlemenize izin veren genel amaçlı uygulamalar için kullanılır. Mikrodenetleyiciler uygulamaya özel sistemler için kullanılır.
Mikroişlemciler işlenecek çok sayıda talimatla birlikte karmaşık ve pahalıdır. Mikrodenetleyiciler daha az sayıda işlem talimatı ile basit ve ucuzdur.