Osiloskop Nedir? Nasıl Kullanılır?

Sıradaki içerik:

Osiloskop Nedir? Nasıl Kullanılır?

e
sv

SCADA Nedir? Nerelerde Kullanılır?

336 okunma — 11 Kasım 2022 06:36

Supervisory Control And Data Acquisition kelimelerinin ilk harfleri ile oluşturulan SCADA; “Merkezi Denetleme Kontrol ve Veri Toplama sistemi olarak adlandırılmaktadır. SCADA sistemleri geniş alana yayılmış tesislerin tek bir merkezden bilgisayar, cep telefonu veya tablet gibi cihazlarla izlenebildiği bir sistemdir ve temel olarak bir yazılımdır. Tek bir cihazdan kullanılabileceği gibi ağ bağlantılarıyla birden fazla bilgisayar ve taşınabilir cihazla kontrol ve izleme yapılabilir.

SCADA, üst düzey süreç denetleme yönetimi için bilgisayarları, ağa bağlı veri iletişimlerini ve grafiksel kullanıcı arayüzlerini kullanan bir kontrol sistemi mimarisidir. Bir SCADA sistemi proses tesisi veya makinelerle arayüz oluşturmak için programlanabilir lojik kontrol cihazı (PLC) ve ayrık PID kontrol cihazları gibi diğer çevresel cihazları da kullanır.

SCADA’nın temel mantığı tüm üretim aşamalarının tek merkezden gözlenmesi, denetlenmesi, veri toplanması-raporlanması ve ünitelerin kontrol edilebilmesidir. Sağladığı bu özelliklerden dolayı büyük kullanım alanına sahiptir.

SCADA Ne İşe Yarar?

SCADA endüstriyel kuruluşların aşağıdaki işlemleri yapmasını sağlayan bir yazılım ve donanım öğeleri sistemidir:

  • Endüstriyel prosesleri yerel olarak veya uzak yerlerde kontrol edebilme.
  • Gerçek zamanlı verileri izleme, toplama ve işleme.
  • İnsan-makine arayüzü (HMI) yazılımı aracılığıyla sensörler, valfler, pompalar, motorlar ve daha fazlası gibi cihazlarla doğrudan etkileşimde bulunma.
  • Olayları bir günlük dosyasına kaydetme.

Scada sistemleri, verimi korumaya, daha akıllı kararlar için verileri işleme koymaya ve arıza süresini azaltmaya yardımcı olmak için sistem sorunlarını iletmeye yardımcı olduklarından endüstriyel kuruluşlar için çok önemlidir.

Temel Scada mimarisi, programlanabilir mantık denetleyicileri (PLC’ler) veya uzak terminal üniteleri (RTU’lar) ile başlar. PLC’ler ve RTU’lar, fabrika makineleri, HMI‘lar, sensörler ve son aygıtlar gibi bir dizi nesne ile iletişim kuran ve ardından bu nesnelerdeki bilgileri Scada yazılımı olan bilgisayarlara yönlendiren mikrobilgisayarlardır. SCADA yazılımı, verileri işler, dağıtır ve görüntüler; operatörlerin ve diğer çalışanların verileri analiz etmesine ve önemli kararlar almasına yardımcı olur.

Örneğin, SCADA sistemi hızlı bir şekilde operatöre bir ürün grubunun yüksek oranda hata gösterdiğini bildirir. Operatör işlemi duraklatır ve sorunun nedenini belirlemek için SCADA sistem verilerini bir HMI aracılığıyla görüntüler. Operatör verileri gözden geçirir ve Makine 4’ün arızalı olduğunu tespit eder. SCADA sisteminin bir sorunu operatöre bildirme yeteneği, sorunu çözmesine ve daha fazla ürün kaybını önlemesine yardımcı olur.

SCADA’nın Avantajları ve Dezavantajları

Avantajlar

  • Sistem büyük miktarda veri depolamak için tesis sağlar.
  • Veriler, kullanıcı gereksinimlerine göre çeşitli formatlarda görüntülenebilir.
  • Çeşitli izleme ve kontrol işlemleri için geniş bir bölgedeki binlerce sensörü bağlamak için arayüz sağlar.
  • Operatörler yardımıyla gerçek veri simülasyonları elde etmek mümkündür.
  • Ana üniteye bağlı RTU’lardan (Uzak Terminal Birimleri) çok çeşitli türde veriler toplanabilir.
  • Gelişmiş protokoller ve uygulama yazılımlarıyla, veriler yalnızca yerel siteden değil her yerden izlenebilir.
  • Birimlerin fazlalığı, arıza veya arıza durumunda yedekleme yapabilmek için SCADA sistemine dahil edilmiştir. Bu, sistemi daha sağlam kılar.
  • Yanıt elde etmede hızlıdır.
  • Ek kaynaklar eklerken ölçeklendirilebilir ve esnektir.
  • Tele Telekomünikasyon, enerji, nakliye, petrol ve gaz, su, askeri, meteorolojik vb. dahil olmak üzere geniş endüstri ve bölümlerde kullanılır.

Dezavantajlar

  • PLC tabanlı SCADA sistemi donanım birimleri ve bağımlı modüller açısından karmaşıktır.
  • Sistem karmaşık olduğu için, SCADA sistemini sürdürmek için yetenekli operatörler, analistler ve programcılar gerektirir.
  • Kurulum maliyetleri daha yüksektir.
  • Sistem, sınırlı yazılım ve donanım ekipmanlarının kullanımını destekler.

SCADA’nın Yapısı

Uzak Uç Birim (RTU):

Bir SCADA sisteminde Uzak Uç Birimleri (RTU), bağlı bulunduğu merkezi sistem değişkenlerine ilişkin bilgileri toplayan, depolayan, gerektiğinde bu bilgileri kontrol merkezine belirli bir iletişim ortamı yolu ile gönderen, kontrol merkezinden gelen komutları uygulayan bir SCADA donanım birimidir. Aynı zamanda Uzak Uç Birimleri bulundukları yerde ölçüm ve denetleme işlemleri yürüten birimlerdir ve RTU (Remote Terminal Unit) olarak adlandırılmaktadır.

Bu cihazlar scada sistemleri için anahtar pozisyonundadırlar. Uzak Terminal Birimleri alandan bilgi toplamayı sağlayan küçük bilgisayarlardır.
Uzak Terminal Birimleri birçok cihaz ile haberleşebilirler, bunlar Cep Telefonları ve taşınabilir bilgisayarlar olabilirler.

SCADA Uzak Uç Birimi (RTU)

İletişim Sistemi:

İletişim, bir bölgeden başka bir bölgeye, karşılıklı olarak, veri veya haberin gönderilmesi işlemidir. SCADA Sisteminde sistemin işlemesi için iletişim hayati öneme sahiptir. SCADA Sisteminin en yüksek başarı düzeyi ile uygulaması iletişim sistemine bağlıdır. Scada sisteminin hız performansını etkileyen en önemli kısmı iletişim ağıdır.  Kontrolü yapılan sistemlerin çeşitli otomasyon seviyelerinde birbirine bağlanan birimler arasındaki veri transferi ve güncelleştirilmesini içeren tüm işlemler iletişim ağlarının üzerinden yapılır.

Bu bağlantı türleri fiziksel bağlantı biçimine ve ağ bileşenlerinin coğrafi konumuna göre yerel (LAN:Local Area Network) ve geniş alan ağları (WAN :Wide Area Network) olarak sınıflandırılırlar.

Kontrol Merkezi Sistemi:

Kontrol sistemi birimi; yöneticilerin, işletme operatörlerini, bakım elemanlarını ve tüm işletim sistemini gerçek zamanlı görsel olarak izleyebildikleri fiziksel çevredir.  Kontrol merkezinde merkezi bilgisayardan başka bilgisayar terminalleri, bilgisayar ekranları, yazıcılar bulunur.
Ana Terminal Üniteleri SCADA sisteminde geniş bir alana yayılmış Uzak Terminal Birimlerinin koordineli çalışması, Uzak Terminal Birimlerinden gelen bilgilerin yorumlanması, kullanıcılara sunulması, ayrıca kullanıcıların isteklerini Uzak Terminal Birimlerine ileterek merkezi kumandanın sağlanması işlevlerini SCADA sisteminde merkezi sistem birimi yerine getirir.

SCADA’nın Kullanım Alanları

Nükleer Tesisler

Elektrik Tesisleri

Su Toplama-Arıtma-Dağıtım Tesisleri

Trafik Kontrol Sistemleri

Otomotiv Endüstrisi

Doğalgaz Tesisleri

Gıda Endüstrisi.

Enerji Üretim Tesisleri

  • Site İçi Yorumlar

En az 10 karakter gerekli