3 Fazlı Asenkron Motorun İleri Geri Çalıştırılması

3 fazlı asenkron motorun ileri geri çalıştırılma işlemi , üç fazlı bir asenkron motoru hem ileri hem de geri yönde çalıştırmak için kullanılır. Bu yöntem, bir motorun dönüş yönünün değiştirilmesine ihtiyaç duyulan endüstriyel ve ticari uygulamalarda yaygın olarak kullanılır .

3 fazlı asenkron motorun ileri geri çalışması işlemi, temelde motorun fazlarının yerlerini değiştirilmesiyle yapılır. Çünkü asenkron motorların hareketi manyetik alanla sağlandığı için, fazların ikisinin yerleri değiştirildiğinde motorda oluşturulan manyetik alanın yönü tersine dönecektir. Böylece asenkron motorun yönü de değişecektir.

3 fazlı asenkron motorun ileri geri kontrol işlemi, kontaktör ve röle kullanımı dahil olmak üzere çeşitli yöntemler kullanılarak gerleştirilebilir. Bu yazımızda, kontaktör ve  röle kullanılarak 3 fazlı asenkron motorun ileri geri kontrol yönteminden bahsedeceğiz.

Yukarıdaki şemada 3 fazlı asenkron motorun  motorun yönünü saat yönünde ve saat yönünün tersine (ileri-geri) değiştirmek için kullanılan kablolama, güç ve kontrol  şemaları bulunmaktadır.

Bir motorun ileri geri yönü, iki kontaktör (K1 ve K2) ve röle kullanılarak elde edilebilir. K1 kontaktörü, motora giden üç fazlı güç kaynağını anahtarlamak ve saat yönünde çalıştırmak için kullanılır. K2 kontaktörü motoru saat yönünün tersine çalıştırmak için kullanılır. Röle dönüş yönünü kontrol etmek için kullanılır, yani motorun dönüş yönünü değiştirmek için kullanılması gereken motora giden üç hattan iki hat beslemesini değiştirir.

Rölenin ileri çalışma kontakları enerjilendiğinde kapanırlar ve K1 kontaktörü devreye girerek motorun ileri yönde çalışmasını sağlar. Üç fazlı güç kaynağı (L1, L2 ve L3 aracılığıyla) motorun U, V ve W terminallerine uygulanarak motorun saat yönünde dönmesini sağlar.

Rölenin ters çalışma kontakları enerjilendiğinde kapanır ve kontaktörün normalde kapalı olan yardımcı kontağı açılır. Bu olay , ters kontaktör K2 bobinini etkinleştirerek motorun ters yönde çalışmasını sağlar.  Üç fazlı güç kaynağı artık motorun W, V ve U terminallerine uygulanarak motorun saat yönünün tersine dönmesini sağlar.

Kontaktör ve rölenin kontrol devresi, motorun yönünü kontrol etmek için anahtar veya PLC gibi bir kontrol cihazına bağlanabilir. Anahtar veya PLC, kontrol devresine bir sinyal verdiğinde, rölenin ilgili çalışma kontaklarına enerji vererek motorun istenen yönde çalışmasını sağlar.

3 fazlı asenkron motorun ileri geri çalıştırılması, çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadırlar. Bunlardan bazıları aşağıda yer almaktadır.

• Konveyör sistemleri: Konveyör sistemleri, endüstride malzeme taşıma için yaygın olarak kullanılmaktadır. Üç fazlı bir motorun ileri geri çalışması, konveyörün hem ileri hem de geri yöndeki hareketini kontrol etmek için kullanılır.
• Vinçler ve iş makineleri: Vinçler ve iş makineleri, ağır yükleri kaldırmak ve taşımak için kullanılır. Üç fazlı bir motorun ileri geri çalışması, vincin veya vincin hareketini kontrol eden motorun dönüş yönünü kontrol etmek için kullanılır.
• Pompalar ve kompresörler: Pompalar ve kompresörler, endüstriyel uygulamalarda sıvıları ve gazları taşımak için kullanılır. Üç fazlı bir motorun ileri geri çalışması, akışkanın veya gazın akış yönünü kontrol eden motorun dönüş yönünü kontrol etmek için kullanılır.
• Takım tezgahları: Torna tezgahları, freze tezgahları ve delme tezgahları gibi takım tezgahları, motorun hem ileri hem de geri yönde çalışmasını gerektirir. Üç fazlı bir motorun ileri geri çalışması, takım tezgahının çalışmasını kontrol eden motorun dönüş yönünü kontrol etmek için kullanılır.
• Fanlar ve üfleyiciler: Fanlar ve üfleyiciler, HVAC sistemleri ve endüstriyel prosesler gibi çeşitli uygulamalarda havalandırma ve hava hareketi için kullanılır. Üç fazlı bir motorun ileri geri çalışması, hava akışının yönünü kontrol eden motorun dönüş yönünü kontrol etmek için kullanılır.