GPRS Nedir? Nasıl Çalışır?

GPRS, cep telefonu gibi mobil ağlarda şebeke üzerinden anahtarlamalı veri alış-verişi yapan bir mobil veri aktarım teknolojisidir. GPRS, İngilize General Packet Radio Service (Türkçe olarak Genel Paket Radyo Servisi) ifadesinin baş harflerinden oluşmaktadır. Cep telefonu gibi taşınabilir aygıtların internete bağlanmasını sağlar.

Bu aşamada anahtarlamalı veri transferi nedir bunu da açıklayalım; gönderilen bir bilginin, paket adı verilen küçük parçalara ayrılarak alıcıya gönderilmesi ve alıcının bu paketleri birleştirerek gelen veriyi yorumlaması esasına dayanan bir iletişim biçimidir. İnternet adını verdiğimiz iletişim biçimi bunun bir örneğidir.

GPRS teknolojisi, kullanıcıya yüksek erişim hızının yanı sıra, bağlantı süresine göre değil gerçekleştirilen veri alışverişi miktarı üzerinden tarifelendirilen ucuz iletişim olanağı sağlamakta ve böylelikle “sürekli bağlantıda, sürekli gerçek zamanda” (always connected/always online) anlayışını sunmaktadır. GPRS teknolojisini kullanabilmek için mobil şebeke ve servis sağlayıcı altyapısına GPRS donanım ve yazılımları entegre etmek ve GPRS uyumlu mobil telefonlar gereklidir.

GPRS Sisteminin Tarihçesi

GPRS öncesi sistem, bildiğimiz standart çevirmeli bağlantı sistemidir. GPRS’in devreye girmesi ile birlikte aynı altyapı üzerinden paket anahtarlama sistemi ile internet erişimi sağlandı. Bu sistemin 3G kalitesindeki internetin de çekirdeğini oluşturduğunu söylemiştik ancak arada bir de EDGE sistemi var. Enhanced Data Rates for GSM Evolution, kısaca EDGE: GPRS sisteminden biraz daha hızlı, 3G sisteminden biraz daha yavaştı. Bu bağlamda EDGE için 2.9G diyenler de var. EDGE yerini hızla 3G kalitesindeki internete bıraktı. Sonra bildiğiniz gibi 4G ve bugün artık 5G kalitesinden bahseder olduk. Yani GPRS bu işin temellerini atarak bugünün yüksek hızlı internetinin gelişmesinin önünü açmıştır.

GPRS Nasıl Çalışır?

GPRS, paket anahtarlamalı bir ağ olarak sınıflandırılır, bu sayede radyo kaynakları yalnızca kullanıcılar gerçekten veri gönderirken veya alırken kullanılır. Sabit bir süre için bir mobil veri kullanıcısına bir radyo kanalı tahsis etmek yerine, mevcut radyo kaynağı aynı anda birkaç kullanıcı arasında paylaşılabilir. Kıt radyo kaynaklarının bu verimli kullanımı, çok sayıda GPRS kullanıcısının potansiyel olarak aynı bant genişliğini paylaşabileceği ve tek bir hücreden hizmet alabileceği anlamına gelir. Desteklenen gerçek kullanıcı sayısı, kullanılan uygulamalara ve ne kadar veri aktarıldığına bağlıdır.

Klasik GSM operatörlerinin kullandığı veri aktarım teknolojisinden daha hızlı olan GPRS, UMTS adı verilen 3.nesil iletişim teknolojisinden de daha yavaştır. Daha açıklayıcı olması açısından UMTS 3G teknolojisine verilen isimken, GPRS 2,50G ya da 2,75G olarak tanımlanabilir. Günümüzde en yaygın mobil veri olarak kullanılan iletişim biçimi de 4G adını verdiğimiz LTE teknolojisidir. GPRS, bir mobil servis sağlayıcı tarafından kullanılan bir sistemdir. Bunlar da günümüzde GSM operatörleridir.

Bu GSM operatörleri sayesinden sadece telefonlarda değil, birçok mobil cihazda kullanılır. Her zaman açık kalan internet erişimi, SMS ya da MMS ile yapılan mesajlaşma, hücresel olarak yapılan “Bas-konuş” servisleri gibi birçok GSM özelliği GPRS sayesinde çalışır. Ayrıca sim kart takılarak kullanılan kablosuz cihazların da hemen hepsi GPRS özelliğini kullanarak hizmet verir. Yani araç takip sistemlerinde de kullanıldığını görüyoruz. Klasik GSM operatörlerinin kullandığı veri aktarım teknolojisinden daha hızlı olan GPRS, UMTS adı verilen 3.nesil iletişim teknolojisinden de daha yavaştır. Daha açıklayıcı olması açısından UMTS 3G teknolojisine verilen isimken, GPRS 2,50G ya da 2,75G olarak tanımlanabilir. Günümüzde en yaygın mobil veri olarak kullanılan iletişim biçimi de 4G adını verdiğimiz LTE teknolojisidir. GPRS, bir mobil servis sağlayıcı tarafından kullanılan bir sistemdir. Bunlar da günümüzde GSM operatörleridir. Bu GSM operatörleri sayesinden sadece telefonlarda değil, birçok mobil cihazda kullanılır. Her zaman açık kalan internet erişimi, SMS ya da MMS ile yapılan mesajlaşma, hücresel olarak yapılan “Bas-konuş” servisleri gibi birçok GSM özelliği GPRS sayesinde çalışır. Ayrıca sim kart takılarak kullanılan kablosuz cihazların da hemen hepsi GPRS özelliğini kullanarak hizmet verir. Yani araç takip sistemlerinde de kullanıldığını görüyoruz.

GPRS’in Başlıca Özellikleri

• Hız:

GSM sisteminde zamanda çoğullama amacıyla kullanılan sekiz zaman diliminin tamamının aynı anda kullanılması ile teorik olarak  ulaşılabilecek maksimum veri iletim hızı 171.2kbps’tir . Bu teorik veri iletim hızı  bugün kullandığımız telefon şebekesinden üç kat ve mevcut GSM şebekesindeki Devre Anahtarlamalı veri iletim hızından on kat daha fazladır. GPRS devre anahtarlamalı veri iletimi ve kısa mesaj servisi ile kıyaslandığında en az maliyetli veri iletim hizmetidir.

• Süreklilik:

GPRS in sağladığı en önemli özellik sürekli şebekeye bağlı olmak,  yani  sürekli   hatta (online) olmaktır. Süreklilik devre anahtarlamalı veri iletimi ile kıyaslandığında GPRS in en büyük avantajlarından biridir.

• Yeni Uygulamalar:

GPRS,  mevcut GSM şebekesi üzerinden,  devre anahtarlamalı veri hızındaki (9.6 kbps) ve Kısa Mesaj Servisindeki mesaj uzunluğu (160 Karakter) gibi kısıtlamalardan ötürü daha önce mümkün olmayan pek çok yeni uygulamaya olanak sağlayacaktır. GPRS bilgisayarınızla internet üzerinde yapabildiğiniz tüm işlemleri ve uygulamaları mobil olarak yapabilmenizi sağlayacaktır.

GPRS Class Türleri

Class 2: 3 slot 8 – 12 kbps upload / 16 – 24 kbps download

Class 4: 4 Slot 8 – 12 kbps upload / 24 – 36 kbps download  

Class 6: 4 Slot 24 – 36 kbps upload / 24 – 36 kbps download

Class 8: 5 Slot 8 – 12 kbps upload / 32 – 40 kbps download

Class 10: 5 Slot: 16 – 24 kbps upload / 32 – 48 kbps download

Class 12: 5 Slot: 32 – 48 kbps upload / 32 – 48 kbps download

GPRS farklı Class seçenekleri mevcuttur. Yukarıdaki Slot sayılarından nasıl bir yapı olduğunu anlayabilirsiniz. Slot sayısı arttıkça indirme ve gönderme hızlarıda artmaktadır.

GPRS Avantajları ve Dezavantajları

GPRS Teknolojisinin Avantajları, GPRS teknolojisiyle donatılan cihazlar hareket halindeyken bile ses tutarlılığını koruyabilir. GSM şebekesi ile karşılaştırıldığında daha ucuz iletişim hizmetleri sağlar. Kullanıcıları için oturum açma uzunluğunda herhangi bir sınırlama yoktur. Kullanıcıların konumlarından bağımsız olarak veri elde edilebilir. GPRS Teknolojisinin Dezavantajları ise kullanıcılar için kapasite sınırlıdır. Gerçekte beklentilerden daha düşük hıza sahiptir. GPRS şebekelerinde GPRS aramaları almak zordur.

GPRS Sisteminin Kullanım Alanları

Chat (Sanal Muhabbet)  

Yazılı ve Görsel Bilgi Transferi

Sabit Resim Transferi

Hareketli Resim Transferi

WEB Gösterimi

Dokuman Paylaşımı ve Ortaklaşa Çalışma

Müzik Yayını

Kurumsal Mail

İnternet Mail